Amerika’nın en büyük şirketlerinin tepe yönetimindeki kadın sayısı yeni bir
zirveye ulaştı: Bu yılki Fortune 500 şirketlerinin 37’sinin kadın CEO’lar
tarafından yönetilmekte olduğunu açıklandı.
Amerika’nın en büyük şirketlerini sıralayan Fortune 500, uzun süredir ABD’de
faaliyet gösteren bir mikro kozmos olarak algılanıyor. Bu nedenle de listedeki
tepe yönetici kadın sayısını, ülke genelindeki yönetim kurulu odalarında ve C-
süitlerde cinsiyet çeşitliliğini takip ediyor ve şirketler arasındaki istatistiksel
gelişmeyi yakından izliyor.
Yapılan sayımda, kendi içinde bir rekor olan geçen yılın toplam 33 olan sayısı,
bu yıl sağlam bir şekilde geçildi. Ancak, büyük resim henüz çok cesaret verici
değil: bu yılın rekor sayısı olan 37 kadın CEO ile bile, kadınlar yüzde olarak
500 işletme sıralamasında sadece %7.4’ünü yönetiyor olduğunu ortaya koyuyor.
(Bir perspektif kazanmak için: Yirmi yıl önce ilk 500’de sadece 2 kadın lider
vardı.) Kadınların sayısının listede artması ve 30 kişiyi geçmesi ve hızlanması,
aradaki düşmeye rağmen, son dört yılda gerçekleşti.
Fortune 500 şirketlerini yöneten kadın sayısı, lider yönetici değişikliklerinin
yanı sıra ve büyüyen ve listeye ilk kez giren şirketler ile küçülen ve listeden
ayrılan şirketler de dahil olmak üzere pek çok faktörden etkilenmektedir. Bu
yüzden, bocalayan bir devinim olsa da ve de Amerikan iş dünyasındaki
kadınların durumunun bilimsel bir değerlendirmesi olmasa da, toplam sayı
olumlu gelişmenin bir görselini ortaya koymaktadır.
Bu yılki yeni eklemelerden bazıları Fortune 500 şirketlerini geçtiğimiz yıl erkek
haleflerinden devraldıktan sonra listeye girdiler. Uzun süredir Home Depot’da
yönetici olan Carol Tomé, 1 Haziran’da UPS’in CEO’su olarak çalışmaya
başlayacak. Deneyimli bir sağlık sektörü yöneticisi olan Heyward Donigan
Ağustos 2019’da Rite Aid’in CEO’su oldu – ve korona virüs salgınının baskılı
süreci açısından tam zamanında sağlık destek ürünleri zincirinin başında yer
alarak çalışmasını sağladı. Gap Inc., Old Navy şirketini bağımsız bir Fortune
500 şirketi haline getirmek için bir plan açıkladıktan sonra, bu işi yürütmesi
öngörülen Sonia Syngal bu şirket yerine tüm şirketi yönetmek üzere terfi aldı.
Kristin C. Peck, Ocak ayında 6,3 milyar dolarlık hayvan sağlığı şirketi Zoetis’in
genel müdürü oldu. Jennifer Johnson, 5,8 milyar dolarlık yatırım yönetimi
şirketi konusunda bir aile şirketi olan Franklin Resources’un liderliğini
ağabeyinden devraldı.
37 kişilik gruptaki bazı kadınlar, bu yıl Fortune 500’e ilk kez giren şirketlerin
liderleri (bu yıl bir şirketin listeye girmesi için gereken gelir eşiği 5,7 milyar
dolardı). Bu grupta 5,8 milyar dolarlık malzeme işi yapan Ticari Metaller’in
CEO’su Barbara R. Smith ve 6,4 milyar dolarlık bilgi teknolojisi şirketi Science
Applications International’ın CEO’su Nazzic S. Keene yer alıyor.
Bu listeyi oluşturan 37 kadının resminde, uzun süredir görülmekte olan bir
sorun maalesef yine resimde yer almaya devam ediyor: Irk çeşitliliği çok az. 37
kişiden sadece üçü renkli kadın: Gap Inc.’den Syngal, Advanced Micro Devices
CEO’su Lisa Su ve Yum China CEO’su Joey Wat.
Listedeki 500 şirketten hiçbirinde tepe yönetici olarak siyahi bir kadın
görmüyoruz. Bu geçen yıl, Bed, Bath and Beyond’un geçici CEO’su Mary
Winston’ın tepe yöneticiler arasındaki tek siyahi kadındı, ancak yerine kalıcı bir
CEO’nun gelmesi ile ayrıldı. Bu rollerde de Latinler de yok. (Geçmişte ise
Fortune 500’de siyahi ve Latin kadın liderler eski Xerox CEO’su Ursula Burns
ve eski PG&E CEO’su Geisha Williams idi.)
Bu yıl kadın Fortune 500 şefleri listesinden eksilen olan bazı tanıdık isimler var.
Sekiz yıldır görev yapmakta olan IBM CEO’su Ginni Rometty Nisan ayında
istifa etti; şu anda 2020’nin sonuna kadar yönetim kurulu başkanlığını
yürütüyor. 15 Haziran itibariyle Marillyn Hewson artık Lockheed Martin’in CEO’su olmayacak; 2013 yılında işe başladığında Amerika’nın en büyük
savunma taahhüt şirketini yöneten ilk kadın oldu. KeyCorp CEO’su Beth
Mooney Mayıs ayında yaklaşık on yıl sonra görevi bırakırken, Melisa Miller’in
6,6 milyar dolarlık Data Allianz Systems CEO’su olarak görevi sadece beş ay
sürdü.
Geçtiğimiz yıl Fortune 500 şirketlerini erkek seleflerden devralarak bu yıl yeni
bazı lider kadınlar listeye girdi. Geçtiğimiz yıldan bu yana dikkat çeken
değişiklikler arasında Safra Catz’in Oracle’daki liderliği; Co-CEO Mark Hurd’ın
vefatından sonra şirketin tek CEO’su olarak görevine devam etmesi sayılabilir.
Ülkenin en büyük bayilik zinciri olan AutoNation’da CEO Cheryl Miller sağlık
nedeniyle mazeret iznini kullanıyor olmasına rağmen toplam sayı içinde yer
alıyor. Judy Marks, 13 milyar dolarlık Otis Elevator’un CEO’su, ancak teknik
olarak bu sayımda yer almıyor. Zira, Otis, Raytheon Technologies’den 2019
mali yılına göre yapılan bu yılın Fortune 500 listesi derlemesinden daha sonra
ayrıldı. Gelecek yıl Otis Fortune 500 içinde ciro olarak yer alır ve Marks da hala
bu yeni bağımsız olan kavuşma şirketten sorumlu kalırsa listeye eklenecek.
Genel tabloya bakıldığında Kadınların Fortune 500’deki işletmelerin %7.4’ünün
liderliğini üstleniyor olması önemli olsa da, kayda değer bazı başka mikro
gelişmeler var. Bu kadın liderlerin çoğu, şirketlerin daha küçük olduğu ve
Fortune 500’ün alt sıralarında yoğunlaştığı görülüyor. Sadece yedi kadın
Fortune ilk 100 şirketini yönetiyor; 137 milyar dolarlık otomobil devi General
Motors’un CEO’su Mary Barra en büyük şirketi yönetiyor. Fortune 500’ün
teknoloji şirketleri arasındaki kadın liderliği nadir olduğu görülürken, Corie
Barry’nin Best Buy’dan, Barbara Rentler’ın Ross Mağazalarına, Laura Alber’ın
Williams-Sonoma’sına kadar kadın CEO’ların perakende satış sektöründe yer
almış durumda olduğunu görüyoruz.